Ý NGHĨA NGÀY PHẬT ÐẢN

Thích Nguyên Siêu

Mùa hoa Ưu Ðàm nở, ngày Ðức Phật đản sanh lại về trong tâm tư người con Phật khắp nơi trên thế giới.  Hàng triệu-triệu tấm lòng nhất tâm tưởng niệm và trang trọng cử hành đại lễ Khánh đản.

Ðức Phật thị hiện nơi đời bằng bi nguyện độ sinh, Ngài đã thể hiện nhân cách siêu việt qua tình thương yêu muôn loài, tôn trọng sinh mạng của hết thảy chúng sanh.  Sự hiện hữu của Bậc Ðại Giác Thế Tôn chính là bức Thông Ðiệp Hòa Bình gởi đến mọi loài chúng sinh trong tam giới.

Hiện thân của Ðức Phật là ánh sáng chân lý, giải bày Phật tánh, chân tâm để cho con người từ địa vị phàm phu chuyển thành Thánh giả.  Hình ảnh một vị Hoàng Tử sơ sinh bước đi trên bảy đóa sen hồng nâng tròn gót ngọc, tướng hảo uy nghi, đĩnh đạt, siêu phàm, đã khiến cho tất cả các hàng chư Thiên và loài người đều nghiêm thân khể thủ, tôn vinh là bậc Thầy của ba cõi.

Ðức Phật thị hiện trong thế gian, từ một chúng sinh như mọi người, Ngài đã khai phóng và dẫn khởi con đường tu chứng, tạo niềm hỷ lạc và an lành vĩnh cửu cho muôn loài. Chính vì lòng bi mẫn, hướng thượng, thiện tâm, mang niềm hạnh phúc và lợi ích cho tất cả mà Ðức Phật đã ân cần giáo huấn:“Tất cả mọi sự sống đều phải được tôn trọng, tôn trọng mạng sống của chính mình cũng như mạng sống của vạn loại sinh linh”.

Bức thông điệp Hòa bình được xây dựng trên tinh thần tu chứng của Ðức Như Lai, Bậc Vô Sở Trước Ðẳng Chánh Giác đã làm thăng hoa giá trị sống thánh thiện cách nay gần 3000 năm vẫn còn vang vọng trên đỉnh Hymalaya (Hy Mã Lạp Sơn) làm phương châm cho chúng nhân thiên ngưỡng mộ.  Ðó chính là:

“Ðức Phật Thế Tôn chỉ do một nhân duyên lớn mà hiện ra nơi đời.  Các Ðức Phật Thế Tôn vì muốn cho chúng sinh khai tri kiến Phật, để được thanh tịnh mà hiện ra nơi đời; vì muốn cho chúng sinh tỏ ngộ tri kiến Phật mà hiện ra nơi đời; vì muốn cho chúng sinh chứng vào đạo tri kiến Phật mà hiện ra nơi đời.”

Vì một nhân duyên lớn như vậy, nên đức Phật đã quyền bày phương tiện, thiết lập những hệ giáo pháp cho mỗi trình độ căn cơ.  Là người cư sĩ tại gia, Ðức Phật giảng dạy giáo pháp xây dựng một đời sống hiện thực, hạnh phúc gia đình, an bình quốc gia xã hội.  Tự mỗi người nỗ lực thanh lọc thân tâm và sống đúng như thật. Tự mỗi người phải có bổn phận, trách nhiệm trong cộng đồng liên đới: Sự tương giao tốt đẹp giữa cha mẹ và con cái; giữa thầy và trò; giữa bạn bè và bà con láng giềng; giữa chủ và nhân viên cộng tác; giữa cư sĩ và tu sĩ ... tất cả được bắt nguồn và khơi dậy bằng ý thức tự phát.

Ngay cả đến những vì Vua chúa, cũng đã được Ðức Phật giáo huấn những phương pháp kiến tạo một chính quyền tốt đẹp vì dân và cho dân:  “Nhà Vua phải độ lượng, đạo đức, nhân ái, không vô cớ giết người theo ý muốn cá nhân; nỗ lực xây dựng nền hòa bình chân chính; không tạo dựng chiến tranh gây hấn với lân bang; phải biết nhẫn nhục và lắng nghe ý kiến của quần chúng, sống thuận với lòng dân...”

Là người tu sĩ xuất gia, Ðức Phật dạy phải nỗ lực thực tập thiền định, trên bốn phạm trù: “Quán thân trên thân; quán thọ trên thọ; quán tâm trên tâm và quán pháp trên pháp để giữ tâm tĩnh giác, trên lộ trình giác ngộ giải thoát... “ đức Phật còn đi xa hơn nữa, Ngài huấn thị các hàng thánh chúng đệ tử hãy mang tinh thần hóa độ cho tất cả; cho từng cá nhân, từng gia đình, từng quốc gia xã hội chứ không chỉ lo tu tập và chứng đắc cho riêng mình.  Tinh thần hóa độ đó Ðức Phật dạy: “Vì lòng thương tưởng cho đời vì hạnh phúc của chư Thiên và nhân loại, các Thầy hãy đi giáo hóa, đi vì hạnh phúc muôn nơi; gieo rắc hương vị giải thoát đến khắp mọi nẻo đường, không phân biệt giàu nghèo, sang hèn, vua chúa hay quần chúng bình dân... hãy lên đường bằng hành trang của người giác ngộ.”

Ðức Phật đã thiết lập và kiện toàn phương tiện giáo pháp, để cho tất cả mọi người có được chiếc bè giác ngộ vượt khỏi sông mê.  Ðó là tiêu đích tối hậu và cũng là ý nghĩa minh nhiên của ngày Phật Ðản.

Hôm nay, những người con Phật chúng ta trang trọng cử hành kỷ niệm ngày Ðại Lễ Khánh Ðản là soi rọi lòng mình, trắc nghiệm thâm tâm, nguyện nỗ lực tu tập đem lợi ích cho tự bản thân và tha nhân.  Xin hãy chắp tay nguyện cầu cho quê hương Việt Nam chan hòa ánh sáng đạo mầu.  Người dân thoát cảnh lầm than cơ cực và thực sự sống trong thanh bình, tự do, no ấm.  Ðược như vậy, ngày vui Khánh Ðản sẽ thêm đậm nét trong tận cùng tâm khảm mỗi người.

Dẫu rằng nơi đây hay khắp nơi trên thế giới, tất cả những người con Việt chúng ta đều chí thành, qui hướng về ngày vui ánh sáng, mà qua hơn hai thiên niên kỷ, từ ngày hình ảnh người giác ngộ hiện thân dưới gốc cây vô ưu trong vườn Lâm Tỳ Ni, khởi đầu chặng đường giúp cho tất cả chúng sanh cũng như hàng Chư Thiên đi qua bến bờ giác ngộ.  Ðó là thành quả hóa độ của Ðức Phật hơn hai ngàn năm trước.  Giờ đây, thế giới đã đi vào thiên niên kỷ thứ ba; thế kỷ của sự cảm thông, khoan dung; của lòng nhân từ và nhân bản.  Của giá trị tình nhân loại được thắt chặt và rộng mở tinh thần bao dung, tư duy và liễu giải mọi hẹp hòi, ngăn cách.  Vì rằng con người ngày càng văn minh tiến bộ.  Khoa học ngày một phát triển, nâng cao sự suy tư chân thực, giải bày tự tướng của thiên nhiên, tự nhiên và tất nhiên của vũ trụ vạn hữu.  Thiên niên kỷ thứ ba là thiên niên kỷ của đời sống tâm linh và tôn giáo, của lòng từ bi được trang trải sâu xa trong ánh sáng trí tuệ, được soi rọi tận cùng tâm khảm để từ đó mọi người được gần gũi nhau hơn với sự cảm thông sâu sắc, đúng với tinh thần giáo pháp: “Lấy pháp giới chúng sinh làm nhà, lấy chúng sinh làm cha mẹ”.

 “Thế Kỷ 21 Là Thế Kỷ của Hòa Bình và Nhân Ái” đó là lời của Ðức Ðạt Lai Lạt Ma đã nhắn nhủ khi thế giới bước vào thiên niên kỷ mới, tất cả mọi người chúng ta hãy góp nhặt và xây dựng từng viên gạch rắn chắc và tráng lệ vào ngôi nhà cộng đồng thế giới, để bảo vệ nền hòa bình thực hữu, tôn trọng quyền làm người và tự do trên mọi lãnh vực.  Một khi phần đất tâm linh được rạng rỡ, đạo tình con người được sống động để thăng hoa và hướng thượng đạo lý mầu nhiệm thì khi ấy và nơi đó là hiện thân ánh sáng ngày Ðức Phật Ðản sinh.

Khi xưa, nơi miền Thánh địa, bảy bước chân của Thái Tử Tất Ðạt Ða hiện thành bảy đóa sen hồng ngọc, trong khu vườn Lum Bi Ni (Lâm Tì Ni), dấu tích đó còn hiển hiện tới nay.  Dù bây giờ hay ngàn sau nữa, mãi mãi hiển hiện làm dấu chân đi cho muôn vạn kiếp người.

Thích Nguyên Siêu

ghi dấu nơi Đức Phật Đản Sanh