Ở cõi Thu Vân
BẢO TRÂM
Tháng 9, năm...
Vu Lan qua đã 3 ngày rồi,
hôm nay Trâm mới biết. Hình như đã nhiều năm rồi Trâm đã quên bẵng đi mùa Vu
Lan. Chả bù với ngày xưa còn bé, cứ đến mùa Vu Lan, Trâm nôn nao lắm. Nôn nao
được mặc chiếc áo dài lên chùa, hát bài Bông hồng cài áo hay đôi ba bài tân cổ
giao duyên cho các bác nghe. Nôn nao thật nhưng lại chợt buồn sao ấy khi người
ta cài lên áo mình một đóa hoa màu trắng, trong khi bạn bè đang liến thoắng
tươi cười với những bông hồng đỏ đậm tình trên áo. Bạn biết không, vừa hát bài
Bông hồng cài áo, vừa nghĩ đến hoa hồng trắng đang ghim trên áo mình... lúc
ấy, Trâm thấy tủi thân lắm. Mẹ của Trâm sao đi mãi không về!
Bốn tuổi đầu, làm sao mà nhớ
gì cho được! Cái ngày nhìn mẹ cười nói lần chót là ngày nào, ra sao, nắng hay
mưa, thời điểm nào, giờ phút nào... Tất cả đã ở mịt mù, xa hơn vùng quên lãng.
Cái quên lãng bất đắc dĩ của một đứa trẻ vừa lên bốn. Tiềm thức đã không cho
phép nó vào sâu hơn nữa. Nó chỉ biết tự hỏi rằng sao mẹ đâu không về vuốt tóc,
về ru nó ngủ. Sao mẹ đâu không về đón nó mỗi chiều tan trường mẫu giáo? Bà
ngoại cứ chỉ những cụm mây trắng mà nói với Trâm rằng: Mẹ con đang ở trên trời
đó! Vậy thôi! Mãi đến khi lên 10, lúc đã nhận thức được phần nào sự thật, tình
cờ Trâm đọc quyển Mây Mùa Thu của Duyên Anh. Câu chuyện thằng bé mồ côi đi
theo gánh hát cải lương. Mây Mùa Thu tựa như một khúc Nam Ai thật buồn. Buồn
muốn khóc. Trâm đã đọc đi đọc lại không biết bao nhiêu lần, thậm chí đến thuộc
lòng cả Lời Mở Ðầu của Duyên Anh trong quyển sách. Trâm không thích nói ngoa,
Trâm đã thuộc lòng Lời Mở Ðầu ấy và, bây giờ 25 năm sau, Trâm vẫn còn thuộc
như in, không sót một chữ. Ðoản văn ấy như sau: Mùa thu, mây thường trôi cả
về một góc trời, tụ tập ở đấy. Người ta bảo mây xây thành. Có một cụm mây
không thích trôi theo những cụm mây khác. Nó tách riêng ra, thoát lên cao và
lang thang trên bầu trời bao la. Mười mấy năm rồi, tôi vẫn còn nhìn thấy cụm
mây đơn độc ấy mỗi năm trời vào thu. Cụm mây đơn độc ơi, bay thơ thẩn nửa đời
người, mà chẳng biết bay đến bao giờ mới thôi, bay đến bao giờ mới chịu dừng
lại. Nhưng đừng nên dừng lại xây thành. Vì nếu dừng lại thì mây sẽ thành mưa
và tôi sẽ không còn gì để nhớ nhung mỗi độ thu về...
Trâm đã tưởng tượng mẹ mình
là cụm mây trắng ấy, ở trên cao, chỉ cần ngửng đầu lên sẽ thấy, như lời bà
ngoại đã nói. Cho dù sự thật có phũ phàng đến đâu, Mẹ Trâm là cụm mây trắng
ấy, cứ lơ lửng giữa không trung trong vòm trời thu muộn, trôi mãi trôi hoài
suốt cõi thời gian.
Nghĩa trang Mạc Ðĩnh Chi,
ngày Trâm đến tạ từ 22 năm về trước, hình như có nắng chan hòa trải dài trên
lối đi. Trong cơn nắng Việt Nam xưa cũ ấy, Trâm hứa ra đi mai mốt Trâm về. Về
làm gì nhỉ? Ðể thấy Mạc Ðĩnh Chi giờ là một công viên, mẹ Trâm đâu còn ở đó.
Người ta đã biến nghĩa trang thành công viên, đám xương khô kia chẳng nghĩa lý
gì!
Trâm đã không giữ lời hứa
ngày xưa. Trâm ra đi sẽ chẳng trở về. Quê hương đã chết từ độ đó. Thi sĩ Ðỗ
Trung Quân ở quốc nội đã viết như thế này: “Quê hương nếu ai không nhớ, sẽ
không lớn nổi thành người (!)”. Ðúng thế, điều đó là điều tối cần thiết
cho mỗi con người chúng ta. Cần thiết cho bản năng sinh tồn hay hơn thế nữa.
Mẹ và Quê hương, tuy hai mà một. Vẫn biết vậy, thế nhưng... Quê hương của Trâm
đã chết, nó đã qua đời từ ngày “thay ngôi đổi chủ” ấy. Nó đã thật sự chết từ
độ đó. Cái Quê hương bây giờ làm sao Trâm nhớ! Cố nghĩ đến nhưng rồi vô vọng,
cái tình cảm tự nhiên sao không đi theo. Câu trả lời quá đơn giản, viết thêm
cũng bằng thừa. Trâm không quen biết nó! Bởi lẽ đó, Trâm cố vươn lên lớn nổi
thành người, thành con người hôm nay, tuy không to tát, nhưng chưa bao giờ hổ
thẹn với lương tâm và vẫn nuôi hy vọng thấy quê hương xưa sống lại giữa tro
tàn.
Giờ còn lại đây cái thế giới
riêng tư của Trâm, do chính tay mình tạo dựng. Thế giới ấy, Trâm đặt tên là
Thu Vân. Mây mùa Thu. Mẹ đã rời Mạc Ðĩnh Chi, Trâm mang mẹ Trâm về cõi Thu Vân
nhé, nơi ấy may ra tìm chút bình an.
Quê hương bây giờ, là cõi
Thu Vân...
BẢO TRÂM
|