CUỘC KHỦNG HOẢNG HIỆN
ÐẠI
(SUR LA CRISE
CONTEMPORAINE)
Nguyên tác Anh Văn:
Krishnamurti
Dịch
ra Pháp:
Carlo
Suarès
Chuyển ngữ:
H.T.
Thích Trí Chơn
Thế
giới hiện nay đang lâm vào cảnh khủng hoảng thật
trầm trọng chưa từng có. Qua nhiều thế kỷ, nhân
loại đã từng trải qua biết bao cơn khủng hoảng,
nào khủng hoảng xã hội, khoảng hoảng quốc gia,
khủng hoảng chính trị. Mỗi lần có cuộc khủng
hoảng xảy ra như thế là nền kinh tế không tránh
khỏi sự sụp đổ, xã hội bị xáo trộn, và còn gây
nên nhiều biến cố khác. Mọi điều ai cũng biết rõ.
Nhưng cuộc khủng
hoảng ngày nay, không như các cuộc khủng hoảng
trên. Nó khác hẳn, trước tiên vì nó không phải
là cuộc khủng hoảng tiền tệ hay vật phẩm mà là
cuộc khủng hoảng về ý tưởng. Nó nằm trong phạm
vi đào tạo những tư tưởng. Thật vậy, chúng ta
đang chiến đấu cho những học thuyết chủ nghĩa.
Khắp nơi trên thế giới đều phơi bày cho chúng ta
thấy sự giết người như một phương tiện để đạt
đến những mục tiêu luân lý; đó là điều mà ngàn
xưa chưa từng có.
Quan niệm xưa cho
tội ác là một điều xấu, giết người là vi phạm
quyền sống của kẻ khác, nhưng ngày nay người ta
cho sự sát hại một cá nhân hay một số người là
hành động hợp lý, vì kẻ mưu sát cũng như nhóm
người chủ trương giết chóc ấy, quan niệm rằng
chính đó là phương tiện để đạt tới cứu cánh lợi
ích cho nhân loại.
Chúng ta hy sinh
hiện tại cho tương lai, và xem các phương tiện
dù tàn ác đến đâu cũng không mấy cần thiết, miễn
chúng ta tin rằng cứu cánh của chúng ta là toàn
thiện. Tóm lại, chúng ta tin chắc rằng cần phải
dùng những phương tiện tàn bạo nhất mới có thể
thu đặng những thành qủa tốt đẹp, và chúng ta
dùng danh nghĩa và lý tưởng để biện minh cho
những phương tiện đó là chính đáng.
Trước kia các cuộc
khủng hoảng phát minh bởi sự khai thác những tài
nguyên và bóc lột khả năng con người. Hiện tại
khủng hoảng vì sự lạm dụng các học thuyết chủ
nghĩa, nên càng khốc hại, nguy hiểm và phá hoại
hơn. Ngày nay, chúng ta ai cũng đều thấy rõ lợi
khí của tuyên truyền. Sự dùng chủ nghĩa học
thuyết để lôi cuốn, cải đổi tư tưởng quần chúng
này là một trong những tai họa lớn nhất cho nhân
loại. Chúng ta thấy điều đó đã xảy ra khắp nơi.
Con người không quan trọng đảng phái chủ nghĩa
mới đáng kể. Cá nhân không có một chút giá trị
gì. Họ có thể tàn sát hàng triệu người để mong
đạt đến mục đích của họ, rồi họ lại đưa ra chiêu
bài chủ nghĩa để bênh vực cho những hành động dã
man đó là chính đáng.
Con người đề ra
những lý thuyết chủ trương hay ho để biện minh
cho mọi hành động bạo tàn phi luân của chính họ,
thật là điều chưa từng thấy. Ðiều ác luôn luôn
là điều ác, không bao giờ nó đem lại kết quả
thiện. Chiến tranh không phải là con đường dẫn
đến hòa bình. Nó có thể dâng hiến cho chúng ta
những lợi ích tầm thường, chẳng hạn những chiếc
phi cơ tối tân hơn, nhưng chiến tranh sẽ không
bao giờ mang lại hòa bình cho chúng ta. Tuy
nhiên, chiến tranh vẫn được tinh thần con người
ngày nay cỗ vũ xem như phương tiện thích đáng để
kiến tạo hòa bình. Và khi nào chúng ta có ý niệm
dùng chiến tranh để giải quyết các vấn đề nhân
sinh, tưởng lúc ấy chúng ta khó tránh khỏi gây
nên những cuộc khủng hoảng trầm trọng.
Cũng còn nhiều
nguyên nhân khác đã tạo nên các cuộc khủng hoảng
chưa từng có trên. Một trong những nguyên nhân
đó là bởi chúng ta quá chú trọng đến những thú
vui cảm giác, của cải riêng tư, danh vị đẳng cấp
và các phù hiệu chúng ta mang bên ngoài: chúng
ta tự xưng nào là tính đồ Hồi giáo, Ấn độ giáo,
nào là đồ đệ của Các Mác, hoặc nhiều danh từ
khác nữa. Chúng ta đã để ý nhiều đến những điều
đó. Nói khác đi là con người chúng ta ngày nay
hoàn toàn bị chi phối bởi lòng ham muốn những
dục lạc, những tư sản tạo nên do sức cần lao trí
óc hoặc chân tay của chúng ta.
Chúng ta tham đắm
vào những của cải vật chất đó đến nỗi chúng ta
có thể bắn giết, đâm chém tiêu diệt lẫn nhau vì
chúng. Bởi thế, hiện tại chúng ta như đang nằm ở
trên bờ vực thẳm. Tất cả những hành động xấu của
chúng ta đã đưa chúng ta đến đó. Mọi chủ trương
(hoạt động) chính trị và kinh tế nhầm lẫn của
chúng ta chắc không tránh khỏi xô chúng ta rơi
vào hố sâu hỗn loạn và khổ đau.
Vậy thì, với cuộc
khủng hoảng chưa từng có này, chúng ta buộc phải
có những hành động thật hy hữu mới mong cứu vãn
được mọi tình thế. Chúng ta phải can đảm làm một
cuộc cải cách nội tâm mạnh mẽ như hành động của
người ráng sức nhảy vượt qua một miệng hố. Và
phải tự sửa đổi tức thì. Vì cuộc khủng hoảng
chưa từng có, nên chúng ta cần phải có những
hành động thật đại dũng. Trong vấn đề cải thiện
cá nhân, chúng ta nên thực hành tức khắc, không
thể hẹn chờ thời gian được. Nó phải thực hiện
ngay bây giờ, không nên để đến ngày mai, vì ngày
mai là vô thường thay đổi.
Nếu chúng ta có ý
nghĩ đợi đến ngày mai mới cải thiện, tức chúng
ta không tránh khỏi rước lấy sự hỗn loạn và mãi
mãi rơi vào tình trạng suy sụp. Nhưng có thể sửa
đổi bây giờ không? Chúng ta có thể tự mình hoán
cải hoàn toàn tức khắc ngay giờ phút hiện tại
không? Tôi chắc rằng có thể được lắm.
Cuộc khủng hoảng
thật trầm trọng, và chúng ta chỉ có thể đạt đến
kết qủa trên bằng cách phải cải thiện những ý
niệm của chúng ta. Sự cải thiện này, chúng ta
phải tự mình thực hành lấy, chứ không thể nhờ
thiên hạ, sách vở hay các tổ chức nào ngoài
chúng ta làm giúp được. Mỗi chúng ta phải tự
thực hiện sự sửa đổi ấy. Chỉ có như vậy, chúng
ta mới mong xây dựng được một tổ chức mới, một
xã hội mới, trong đó con người sống không còn
khiếp sợ trước viễn tượng của những cuộc khủng
hoảng suy sụp đang diễn tiến khắp nơi như hiện
nay. Và sự cải thiện này chỉ có thể thực hiện
khi mỗi cá nhân chúng ta bắt đầu biết tự giác
lấy mình trong mỗi tình cảm, lời nói, việc làm
và ý nghĩ.
Trích tác
phẩm Pháp ngữ “La
Premièreet Dlernière Liberté”
(Sự Giải Thoát Ðầu Tiên và Cuối Cùng)

|