Quan Niệm về Ăn Chay
Nhuận Lành
Ăn chay
hiện nay đã trở thành vấn đề phổ biến trong khắp
mọi nơi, mọi giới và gần gũi nhất trong sự tu
tập của Phật
tử.
Vài câu hỏi được đặt ra: Thế nào gọi là ăn chay?
Ăn chay là không ăn thịt động vật, tức là những
thực phẩm có mạng sống hay tình thức trong đó,
hoặc những thực phẩm được chế biến từ loài động
vật…Tuy nhiên đây cũng là vấn đề đang còn nhiều
sự luận bàn.
Mục
đích của sự ăn chay? Tại sao phải ăn chay? Chắc
ai cũng có thể hiểu và tự trả lời cho mình một
quan niệm về ăn chay, không riêng những Phật tử,
người ăn chay là tôn trọng và bảo vệ sự sống của
muôn loài. Sự nhận thức và thực hành về ăn chay
của người Tây phương, Đông phương và Phật giáo
nguyên thuỷ đều khác biệt nhau.
Người
Tây phương ăn chay không theo tôn giáo nhưng
cũng tạm gọi là ăn chay vì tính chất hiện thực
của khoa học, ăn để bảo vệ sức khỏe, tránh những
độc tố có thể làm biến chứng gây bệnh trong cơ
thể, nói chung ăn chay có tính cách thực dưỡng.
Người
Đông phương, theo Bắc truyền Phật Giáo thì gần
gũi với chúng ta hơn, ăn chay có chút lòng tín
ngưỡng, quan niệm của người Phật tử nếu ăn chay
được là đều tốt lành, là có phước trưởng dưỡng
được lòng từ bi, tôn trọng sự sống của mọi chúng
sinh, trong kinh Phật nói tất cả chúng sanh đều
có tình thức và có Phật tánh, sẽ có cơ hội thành
Phật, do vậy chúng ta phải ăn chay, ăn chay cũng
để tránh được nhân quả luân hồi do sự giết hại.
Nam
truyền Phật giáo ăn chay với năm đều kiện được
đức Phật đưa ra, chỉ được ăn thịt khi không
thấy, không nghe và không nghi có người đã vì
mình mà giết để lấy thịt, được ăn thịt những con
thú tự chết hoặc thịt những con thú khác còn dư
lại. Vào thời đức Phật chư Tăng đi khất thực, ai
cho thức ăn gì thì thọ dụng thức ăn nấy, trong
đó có thực phẩm mặn nhưng vẫn có những vị chứng
được Thánh quả. Thế nên sự chay mặn không phải
là vấn đề nữa mà do tâm thọ thực của quý Ngài.
Vô nhiễm trước cái thấy cũng được gọi là tâm
chay, quý ngài đã y theo lời Phật dạy, ăn trong
sự thanh tịnh.
Người
ăn chay được sẽ tiến dần đến chân thiện mỹ, tuy
nhiên ăn chay không phải để thành Phật, trong
dân gian có một câu tục ngữ hầu khuyến chỉ người
ăn chay còn khiếm khuyết như: “Ăn mặn nói
ngay, còn hơn ăn chay nói dối”
Gần đây
câu này thường được nghe khi đề cập đến những
thực phẩm chay mà có tên giả mặn, hoặc nấu giả
mặn…qua một vài quan điểm chung quanh vấn đề
này. Có người cho rằng ăn chay mà còn gọi những
tên như thế là còn tưởng nghĩ đến thực phẩm mặn,
còn vọng tâm, chưa trọn ý nghiã ăn chay. Có
người cũng cho rằng ăn chay được là đều tốt rồi,
còn tên gọi chay mặn là do tùy tâm của mỗi người
bởi họ ăn với một tâm thành, ý nguyện… Để trung
dung hai quan điểm trên, nên đã có ý kiến. Nếu
vì văn hóa để thẩm mỹ cho tên gọi của thức ăn
chay, thì cũng nên có những tên riêng để phân
biệt rõ ràng với thực phẩm mặn nhưng những tên
gọi này phải mang ý nghĩa đạo vị. Đặc biệt về
mùi vị mặn thì không nên lạm dụng, bởi người ăn
chay chưa thuần thì dễ bị nhầm lẫn với thực phẩm
mặn, riêng đối với người ăn chay thuần thành có
đôi khi sẽ trở thành bất tịnh.
Ăn chay
có ăn trứng và uống sữa được không? (loại trứng
công nghiệp). Hiện nay trong giới Tu sĩ và Phật
tử ăn chay không ăn trứng, nhưng uống sữa và ăn
các thực phẩm chế biến từ trứng và sữa…bởi Phật
giáo từ xưa đến nay chưa có giáo điều hay văn
bản nào quy định cho việc ăn loại nầy. Sẽ tùy
thuộc vào sự quyết định chọn lựa của mỗi cá nhân
sao cho phù hợp với sức khoẻ và sự tu tập của
mình. Tuy nhiên, cũng không đơn giản quá cho bữa
ăn chay, nếu chỉ có cơm với rau luộc chấm tương,
chao, sẽ có thể gây thiếu dinh dưỡng trong cơ
thể, ngược lai nhiều chất bột, đường, dầu sẽ dẫn
đến tăng trọng lượng, thừa cân.
Ăn chay
không hẳn hoàn toàn tốt cho sức khoẻ nhưng ít
nhất cũng hạn chế được độc tố trong cơ thể, ngăn
ngừa sự xâm nhập của các loại vi khuẩn, có những
trường hợp người mang bệnh ung thư nếu ăn chay
được sẽ kéo dài thêm chút tuổi thọ. Người thực
tập được sự ăn chay thì tâm tánh sẽ hiền dịu,
bớt nóng nảy, đây là tính chất của thực phẩm
được nhận thấy qua động vật ăn thịt như cọp, chó
sói, sư tử… và loài động vật ăn cỏ và rau củ như
trâu, bò, voi.
Nói
chung, dù ăn chay dưới hình thức nào, trường
chay, chay kỳ, ăn với lời khấn nguyện hay do sự
tùy thích đều mang lại sự an lạc tâm linh và
cũng là điểm khởi đầu của bước đường tu tập.
Được như thế, thế giới rồi sẽ thanh bình, nhân
loại được sống trong an lành và hạnh phúc.
Nhuận Lành
|