TRẺ KHÔNG NHÀ
Minh Mẫn

Còn mấy hôm nữa là 30 tết. Mọi người tất bật,
nhà nhà chộn rộn, quét dọn, sắm sửa. Từ thành
phố đến thôn quê, xe cộ nhộn nhịp như mắc cửi.
Anh chị em nhà nó, mỗi đứa một nơi, nét mặt vẫn
hồn nhiên vô tư cứ như lúc còn ở chung nhà với
bố mẹ.
Từ lúc bố mẹ đi làm ăn xa, gửi chúng ở lại với
gia đình người chú, một cơ ngơi khá đồ sộ, gia
sản đó, có một phần của bố mẹ chúng đóng góp xây
dựng. Hàng tháng, từ đất khách quê người, bố mẹ
vẫn gửi tiền về nuôi bốn đứa chúng nó. Anh em
nhà chú nhà bác vẫn thuận hòa vui vẻ, đầm ấm,
những gia đình chung quanh nhìn thấy mà ngấm
ngầm tỵ hiềm. Gia sản ngày một phát đạt, nhà chú
nó cứ muốn tậu thêm nhiều đoàn xe chạy Bắc Nam,
muốn có thêm cổ phần đầu tư địa ốc, muốn có nhà
máy chế biến nông sản xuất khẩu. Chú chúng nó
giao thiệp rộng, quen biết nhiều, vì thế một số
đại gia, quan chức đều dành một phần hợp tác
kinh doanh cho ông ta.
Trong cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu, việc
làm ăn khựng lại, thu nhập ít hơn, vốn hợp tác
đầu tư cần thêm, để công ty thoát cơn khủng
hoảng, một cổ phần trong công ty gợi ý chú chúng
nó kêu gọi bố mẹ chúng rót thêm tiền với lý do
phát triển cơ ngơi cho tương lai chúng nó.
Bố mẹ
chúng tuy sống xứ người, nhưng đâu phải nhà máy
in bạc hay giám đốc ngân hàng. Hàng ngày bố đưa
công nhân đi cắt cỏ thuê, mẹ chạy hàng cho các
shop ở China Town. Tiền thuê nhà, tiền thuế má,
bảo hiểm xã hội và đủ mọi thứ, phải ăn nhín nhịn
thèm để có dư, gửi về nuôi con ở lại ăn học.
Từ khi ông bà nội mất, bố và chú nó đùm bọc
thương yêu nhau. Bố mẹ chúng nuôi lớn chú nó,
cho chú nó có thêm con chữ, dựng vợ gả chồng cho
đến lúc chú thím nó ăn nên làm ra. Cha mẹ chúng
vượt biên, gửi lại bốn con; chú thím nghĩ tình
ruột thịt, mang ơn ông anh, lại thêm nuôi chứa
bốn đứa cháu như giam giữ bốn con tin, làm sao
anh chị không gửi tiền về đều đặn nuôi nấng; vì
vậy chú thím đối xử anh em nhà nó như khách quý
trong nhà. Đám con nhà chú cũng trọng nể, thân
thiết chúng như anh em ruột.
Chú em
ở quê nhà cứ tưởng bố mẹ chúng sung sướng tiền
dư của để, lúc thì gợi ý xây thêm nhà cửa cho
mỗi đứa, khi thì đề nghị giúp vốn trả nợ, mai
đám giỗ Ba, mốt xây mộ Mẹ.
Mỗi lần nghe chú thím điện qua là bố mẹ chúng
nhót ruột, chuẩn bị vểnh tai nghe kể lể xin xỏ…
yêu cầu bị từ khước, chú thím nó đâm ra hận thù
bất mãn. Bạn bè làm ăn đốc vào xúi ra; để làm áp
lực với bố mẹ chúng.
Một hôm, chú nó dồn chúng ở chung một căn phòng
trên lầu mà trước kia mỗi đứa một chỗ riêng,
viện cớ kinh tế khó khăn, cần có phòng cho thuê
hoặc phát triển thương vụ. Bắt đầu hạn chế tiêu
xài điện nước, bắt chúng nó tự túc gạo cơm. Ngôi
nhà bề thế nhất thị trấn, từng là đại gia đình
đầm ấm hạnh phúc nhất, giờ đây đã có hai nhà bếp,
hai lối sinh hoạt cách biệt. Chúng nó đi về, đều
qua ngả thang lầu cập mé vách bên ngoài. Không
khí trở nên im ắng khác thường. Mấy đứa con chú
nó cũng lạnh nhạt với chúng. Chúng không được
xuống nhà dưới để trò chuyện tâm sự với bầy em
con nhà chú như trước.
- Tại sao vợ chồng mầy không dám tống khứ chúng
đi; nó ỷ bố mẹ nó là Việt kiều, rót tiền về hàng
tháng nên chúng bất cần chúng mầy, không thèm hạ
mình năn nỉ xin xỏ…
Những ông bà xóm giềng đâm vào thọc ra.
Họ
ghét loại Việt kiều keo kiệt, không hề biết giao
hảo quà cáp với những người quanh nhà. Mỗi khi
có người về thăm quê, bố mẹ chúng gửi một ít quà
về cho chú thím nó, chòm xóm nghe được, bu lại
tò mò thăm hỏi, tuyệt nhiên bao năm nay, họ thất
vọng cái ông bà Việt kiều chỉ biết có con em họ
mà không biết nghĩ đến tình làng nghĩa xóm, tối
đèn tắt lửa đều nhờ vả lẫn nhau. Mới qua Mỹ mấy
năm mà đã ảnh hưởng tính thực dụng kiểu Mỹ, ai
ăn nấy trả… Lời ra tiếng vào, chú thím nhà
nó nghe cũng bùi tai, mỗi ngày một gay gắt với
bốn đứa cháu.
Từ ngày chúng bị cách ly, bố mẹ không gửi tiền
qua chú em mà trực tiếp đến bọn nhóc, càng tạo
thêm phẩn uất nhà họ chú.
- Ông thấy không, nuôi ong tay áo, vợ chồng
mình được lợi gì mà phải è cổ ra đùm bọc chúng
nó; người ngoài còn biết lo cho mình, góp ý cho
mình chuyện phải chuyện quấy, bố mẹ chúng nó cứ
xem mình như nhà giữ trẻ, mỗi tháng thí vài đồng
như thế là xong ư! Mình đâu cần những đồng tiền
lẻ như thế. Bằng mọi giá, ông phải tẩn xuất
chúng đi cho khuất mắt, bác Tư góp ý như thế là
đúng. Bà vợ cứ lải nhải cằn nhằn làm chú nó
càng thêm cương quyết.
*
* *
Một buổi sáng, đứa con cả của chú nó, không lớn
hơn anh em chúng, mời chúng nó xuống sân, dõng
dạc tuyên bố: - Chúng mầy, dòng giõi ăn cháo
đá bát, phải cút ngay khỏi nhà tao. Bố mẹ tao
không chứa chúng mầy, kỳ hạn một tuần, chúng tao
không muốn thấy mặt chúng mầy nữa. Anh em
chúng nó im lặng, không hiểu nguyên nhân nào mà
chú thím thay đổi thái độ nhanh thế. Những thằng
em con nhà chú, từng ngọt ngào thân thiện, được
chúng nó giúp đỡ về kỷ thuật vi tính, học hỏi
lịch sử và đạo đức dân tộc mà sách giáo khoa
không đề cập hết, giờ đây đối xử với chúng nó
như kẻ thù xa lạ. Hơn một tuần trôi qua, anh em
chúng nó chưa biết phải đi đâu, bố mẹ chúng bảo
cứ việc ở đó, thong thả giải quyết, vì mình
không phải ăn nhờ ở bám. Cơn mưa đầu mùa như
trút cơn giận, vườn tược ngã đổ cây cối, bầu
trời xám xịt như vừa quét một lớp sơn màu gam
tối, anh em chúng ngồi dồn vào một góc, tránh
cơn thịnh nộ của những đứa em con chú đang hùng
hổ ném đồ của anh em chúng nó xuống sân, mắng
chửi tục tĩu vào mặt chúng nó: - Mặt mo chúng
mầy lì lợm, muốn chiếm gia sản nầy ư? Không dễ
đâu, bà con xóm làng không ai ưa chúng mầy thì
làm sao bố mẹ tao chấp nhận chúng mầy…một
thằng nhảy vào nắm tay lôi anh em chúng nó như
muốn hành hung thách đố, đứa khác lại can ngăn,
nhưng bọn chúng cũng tặng được một quả thu lôi
vào mặt thằng em chúng nó. Chúng đập vỡ đồ đạt,
nồi niêu soong chảo bẹp dúm, điện nước tắt nguồn,
chúng mở toang cửa cho mưa tạt vào đầy phòng.
Thế mà anh em chúng nó ngồi co ro không phản ứng,
không buồn phiền như kẻ vô sự.
Một tuần trôi qua, chú thím nó không nghe sự
phản ứng từ bên kia đại dương, không ai hậu
thuẫn yểm trợ anh em bọn chúng, nhưng cũng chẳng
biết phải xử lý thế nào trước thái độ an nhiên
tọa thị của bọn trẻ lạ lùng như thế. Ông Tư lối
xóm theo dõi kỹ cuộc xô xát đơn phương không kết
quả, bèn mời chú thím nó qua nhà bàn mưu tính kế.
- Dẫu cho bố mẹ chúng nó bỏ vào đây bạc tỷ, cũng
là nhà của anh chị, tài sản của con cái anh chị,
chúng nó phải ra đi tay không vì không có giấy
tờ chứng minh sở hữu chủ bất động sản. Chúng ở
càng lâu thì anh chị càng khó giải quyết, nếu nể
tình ruột thịt không mạnh tay, hãy để bà con
chúng tôi giúp đỡ, chi phí đó anh chị phải chịu,
có đáng là bao so với tài sản của anh chị và sự
phiền phức đang bủa vây gia đình anh chị, nếu
ông bà không nghe tui thì hậu quả thế nào, đừng
cầu cứu bọn tui.
Vừa mệt mỏi, vừa bị chòm xóm làm áp lực tâm lý,
lỡ phóng lao phải theo lao. Chú thím chúng nó
giao phó giải quyết nội bộ cho ông Tư. Một số bà
con ở xa hay chuyện, tỏ ra bất mãn chú thím
chúng nó, nhưng chú nó tự nhủ: bán bà con xa
mua láng giềng gần.
*
* *
Gà vừa gáy canh tư, tiếng chó đầu xóm vang dậy,
trời vẫn còn lất phất mưa bụi; dưới ánh sáng
vàng vọt của ngọn đèn ngoài sân, anh em chúng nó
nhìn xuống, thấy đông người lao nhao, tay dao
tay gậy đang chờ lệnh tấn công.
*
* *
Nhà ông Sáu tuy chật hẹp, nhưng anh em chúng nó
vẫn vui vẻ sống tạm. Bà Sáu nói với chồng, người
ta bị hất hủi, cùng đồng bào ruột thịt sao mình
không biết thương nhau. Nâng đỡ kẻ hoạn nạn là
đạo lý của dân tộc, mình không vì bố mẹ chúng là
Việt kiều mà vì chúng là lũ trẻ vô tội, ngoan
hiền mà trẻ con ngày nay ít được như thế. Tiếng
gõ cửa dồn dập, tuy chưa đến 8 giờ tối mà thị
trấn lặng chìm vào bóng đêm, lâu lắm, nhà ông
Sáu chưa bị ai làm phiền về đêm như thế. Bà Sáu
rón rén mở cửa:
- Chào anh Tư, đi đâu mà đêm hôm thế nầy.?
- Tôi báo cho anh chị biết, chứa chấp lũ trẻ nầy
có nghĩa là bỉ mặt chúng tôi, nhất là chú thím
nó. Ruột thịt chúng nó không chứa, anh chị phải
biết lý do thế nào rồi, anh chị có dụng ý nào mà
chứa chúng nó. Chúng nó cư trú không hợp pháp,
anh chị biết chứ! Nếu xẩy ra chuyện bất trắc nào,
anh chị chịu trách nhiệm trước pháp luật. Để
chúng ở đây có ngày chúng cướp nhà anh chị.
Chị Sáu đáp:– Nhưng đêm hôm mưa gió thế nầy,
đuổi chúng nó đi đâu, phải cho chúng nó thời
gian để tìm chỗ, giải quyết có tình có lý chứ
sao lại khăng khăng như vậy?
Ông Tư cứng rắn bảo: - Tôi báo cho anh chị
biết, không quá ba ngày, chúng tôi không muốn
thấy chúng nó ở trong thị trấn nầy.
*
* *
Anh em chúng nó đáp chuyến xe sớm về vùng kinh
tế mới, người quen mà ngày xưa có lần bố mẹ đưa
đến giới thiệu. Khu đất rộng thoáng, lúp xúp
những cây khoai mì, những luống khoai lang vàng
vọt lá giữa rừng hoang nắng hóc, thế mà anh em
chúng cảm thấy sung sướng như uống được ngụm
nước mát giữa trưa hè. Căn nhà tranh nằm giữa
khu đất trống, xa xa là cánh rừng chưa khai phá.
Tiếng chim và cây lá xào xạc gió như xua tan mọi
biến cố vừa qua. Cảnh trí tĩnh lặng quá, anh em
chúng nó đi lại, nói năng khẽ khàng như sợ làm
dao động không gian. Chúng mót củi ngoài rừng về
đun nồi khoai mì. Ông chủ nhà ra chợ, cách nhà
hơn 2 cây số mua ít đồ cần dùng về cúng giao
thừa. Vợ và con ông mất hơn hai năm sau khi bị
sốt rét rừng; anh em chúng nó về tạm cư cũng là
lúc ông cảm nhận được sự ấm cúng của năm cùng
tháng tận, ông vui lắm, nhiệt tình giúp đỡ nhưng
nhà chẳng có gì đáng để đãi khách. Phố chợ nhộn
nhịp đã mang sinh khí tết về sớm hơn; người
người tay quà, tay bánh chuẩn bị sắc màu cho ba
ngày Xuân. Riêng ông, cảm thấy tủi thân, đơn độc
khi cầm nhánh hoa và bịch muối lạc lõng giữa chợ
đời bon chen khoe sắc; nhưng chắc chắn ông sẽ
vui hơn khi dang tay giúp đỡ những mãnh đời cơ
nhỡ như anh em chúng nó.
Trời bắt đầu tắt nắng, ông vừa về tới, con chó
cỏ chạy ra ríu rít mừng. Anh em chúng nó dọn
khoai lên tấm gỗ kê bốn cục gạch làm bàn, để
trước sân nhà. Trên bàn Thiên bắt đầu vờn khói
từ cây nhang bổi. Ông và anh em chúng ngồi nhìn
bầu trời đen nhấp nháy sao. Chúng kể cho ông
nghe sự cố vừa qua, ông chép miệng: - Sao
ruột thịt đối xử với nhau tàn tệ thế, họ chưa
đến nỗi đói nghèo mà!
*
* *
Chú thím và bầy em con chú làm tiệc ăn mừng, tạ
ơn ông Tư, nhưng bà con lối xóm hiểu chuyện lại
nhìn họ bằng cặp mắt lạnh lùng mất thiện cảm.
Gặp mặt nhau họ thường lãng tránh, không vồn vã
chào hỏi như xưa. Họ không giàu bằng chú thím nó
nhưng họ kinh tởm sự giàu sang như thế. Thiên hạ
bàn tán xôn xao về việc chiếm của đuổi ruột thịt.
Ông Tư phân trần: - Đó là chuyện nội bộ gia
đình của ông bà ấy, chúng tôi chỉ giúp đỡ vì
tình làng nghĩa xóm để ổn định địa phương đón
Xuân được bình an thôi.
Nhạc Xuân rộn rã khắp nơi; gia đình đã thắp nhan
trước bàn thờ tổ tiên, chú của chúng nó cảm thấy
hổ thẹn khi đứng trước vong ảnh của ông bà nội
bầy trẻ; ông vừa cắm cây nhang, lâm râm tạ tội:
- Bố mẹ hiểu cho con, không phải con muốn những
đứa cháu của bố mẹ và anh em của con phải chia
lìa cốt nhục, do bước đầu vụng tính vì tự ái, bị
kẻ ngoài xúi dục. Con đâu nghĩ sự thể đưa đến
hậu quả đoạn tình máu mủ như thế; gia tộc ta
ngàn đời trên dưới một lòng, chưa bao giờ xâu xé
nhau, giờ đây con không còn mặt mũi nào nhìn bà
con, ngay cả người dưng cũng kinh tởm biếm nhẽ.
Nơi cao thiêng, cha mẹ tha thứ cho con…
*
* *
Lời chúc Xuân đón giao thừa vang vọng từ chiếc
TV, lấn át cả tiếng khấn của ông ta. Gia đình cứ
ngỡ ông đang cáo tế Thổ địa về sự thành công vừa
rồi để gom lại tài sản về một mối. Bây giờ ông
ta mới cảm nhận được nỗi trơ trọi mất mát lớn
hơn cái sợ mất mát về tài sản. Cơ ngơi mênh mông
đã vắng tiếng cười. Xuân năm nay, gia đình không
rộn ràng đông đảo như những năm qua. Bốn đứa
cháu có được mùa Xuân hạnh phúc như xưa? Chả lẽ
người dưng lại tốt bụng chứa chúng nó trong
những giờ phút giao hòa của đất trời!
Bên
ngoài, một con chim lẻ loi kêu sương giữa vòm
trời đen tối, vừa bay qua…
Minh Mẫn


|