|
BƯỚC SEN THỨ BẢY
- QUẢ VỊ PHẬT
Thích Nữ Chân Liễu
Mùa Phật Đản đối
với những người con Phật là mùa hoa sen nở, thật
khó có thể diễn tả hết được niềm hỷ lạc bình an
một cách vi diệu trong mùa lễ hội nầy. Hạnh phúc
thay, lành thay bậc trí tuệ giác ngộ ra đời!
Cách nay 2635 năm,
tại vườn Lâm tỳ ni, thành Ca tỳ la vệ, Thái tử
Tất-Đạt-Đa chào đời, như bao hài nhi khác, là
một con người sống trên thế giới ta bà, thật sự
có cha mẹ, có gia đình và thân bằng quyến thuộc.
Theo truyền
thuyết, ngay khi đản sanh, Thái tử Tất-Đạt-Đa đi
7 bước, có 7 đóa sen đỡ chân. Truyền thuyết nầy
mang nhiều ý nghĩa thâm sâu và nếu hiểu theo
tinh thần tu học, có rất nhiều lợi ích cho người
tu.
Một vị Phật ra
đời, hay một con người ở thế gian phát tâm bồ đề,
đều có thể tu giải thoát, đạt đến địa vị Tôn Quý
Tối Thượng. Sự đản sanh của một vị Bồ Tát hy
sinh cả cuộc đời vì lòng đại từ đại bi vô tận và
đã hành Bồ tát đạo nhiều đời nhiều kiếp, kiếp
cuối (nhất sanh bổ xứ) trải qua nhiều khổ hạnh
và thiền định, với tâm tầm đạo giải thoát, cứu
khổ chúng sinh.
1.- SÁU BƯỚC HOA
SEN - HÀNH BỒ TÁT ĐẠO
Thái tử
Tất-Đạt-Đa sau khi cắt đứt mọi trần duyên ràng
buộc, xuất gia tu hành chứng túc mạng minh, thấy
biết nhiều đời kiếp trước. Ngài đã từng sanh ở
đâu, làm gì, trong lục đạo; tất cả những chuyện
quá khứ, được chính Đức Phật thuyết và các vị tỳ
kheo kết tập lại trong Kinh Bổn Sanh Bổn Sự.
Như vậy, đã nhiều
kiếp trước khi thành Bậc Chánh Đẳng Chánh Giác,
Đức Phật cũng đã trải qua sáu nẻo đường sanh tử
luân hồi.
Hình ảnh bánh xe
luân hồi diễn tả sự trôi lăn tử sinh của chúng
sanh trong lục đạo, tức sáu cảnh giới: trời,
người, atula, địa ngục, ngạ quỷ và súc sanh.
Giáo lý đạo Phật
chủ trương không tin vào một thượng đế sáng tạo,
toàn năng, toàn quyền, thưởng phạt con người tùy
tiện theo lòng thương ghét.
Giáo lý đạo Phật
giải luật nhân quả rất rõ ràng. Niềm tin sâu xa
vào luật nhân quả bình đẳng, giúp con người tâm
bình an, dù bao phiền não xảy ra, bởi: từ thân,
khẩu, ý, người tạo nghiệp thiện hưởng kết quả,
người tạo nghiệp ác chịu hậu quả; dù là người
thân yêu nhất muốn cứu hay thay thế cũng không
được.
Dụ như hòn đá
nặng tất phải chìm trong nước, giọt dầu nhẹ tất
nhiên nổi trên mặt nước, đó là nhân quả không
sai.
Niềm tin sâu luật
nhân quả thiện ác ảnh hưởng vào sự tái sanh 6
cõi luân hồi
(thiên, nhơn, atula, địa ngục, ngạ quỷ và súc
sanh). Cõi Thiên: Sanh về cõi trời, nơi phúc lạc
thế gian, hưởng phước đã tạo tác. Cõi Nhơn: Sanh
vào nhân gian làm người, giàu hay nghèo, có
thiện có ác. Cõi Tu-La: Sanh nhà quyền quý,
phước báo gia đình, cùng chung cộng nghiệp. Cõi
Địa Ngục: Sanh vào nơi đau khổ, vì nghiệp ác sâu
dày, thiện nghiệp ít. Cõi Ngạ Quỷ: Sanh vào nơi
bất tịnh, vì nghiệp bỏn sẻn, tham lam ích kỷ.
Cõi Súc Sanh: Sanh vào nơi cầm thú, vì
nghiệp sát, si mê quá nặng.
Tuy sống trong
lục đạo luân hồi, nhưng các tiền kiếp Đức Phật
là vị Bồ Tát hằng sống với Bát Chánh Đạo (chánh
kiến, chánh tư duy, chánh ngữ, chánh nghiệp,
chánh mạng, chánh tinh tấn, chánh niệm, chánh
định) và thường hành Lục Độ Ba La Mật (bố thí,
trì giới, nhẫn nhục, tinh tấn, thiền định và trí
tuệ).
Sự nỗ lực tu tập
Bồ tát hạnh, thực hành Bồ tát đạo của riêng từng
cá nhân con người trong thế gian, có thể vượt
thoát khỏi lục đạo sanh tử hay không?
Bước hoa sen thứ
7 nói lên rằng: điều đó có thể, điều đó không do
ân huệ trời ban cho, hay thần linh thượng đế
dành phần riêng cho ai cả, mà chính do nơi tâm
đại từ, đại bi, đại lực, đại tinh tấn của người
tự tu, tự chứng đạt được mà thôi.
2.- BƯỚC SEN THỨ
BẢY - QUẢ VỊ PHẬT
Sáu bước sen tinh
khiết được tích tụ từ Bồ tát hạnh trong lục đạo.
Với tâm từ bi, thanh tịnh, sáng suốt, nhiều đời
nhiều kiếp tu hành, Bồ Tát từng xả bỏ thân mạng,
cứu khổ ban vui, chan rải ánh sáng từ bi và trí
tuệ cho muôn loài.
Ý nghĩa của 6
bước hoa sen đầu tiên thể hiện sự luân hồi trong
lục đạo. Thái tử Tất-Đạt-Đa dừng lại ở bước sen
thứ 7, đó chính là kiếp cuối cùng, chứng đắc quả
vị Chánh Đẳng Chánh Giác, ngay trong cõi nhân
gian này.
Đức Phật khi đản
sanh bước đi được đến đóa sen thứ bảy, chứng
thực một sự thật sâu xa, thật khó thấy khó hiểu,
khó nghĩ bàn. Đó là Niết Bàn tịch tịnh của chính
con người tu từ bi và trí tuệ, tự cảm nhận được
một cách rõ ràng, chứng đắc quả vị Phật.
Đệ tử Phật môn,
muốn vượt thoát ra khỏi sự khổ nạn trong 6 cõi
luân hồi sanh tử và bước vào được hoa sen thứ 7,
đạt đến Niết Bàn an tịnh không còn đau khổ nữa,
cần phải tu học và thực hành theo lời Đức Phật
dạy: “Con người phải chiến đấu mạnh mẽ với tâm
tham lam, tâm sân hận, tâm si mê và phải dùng
gươm trí tuệ cắt đứt những đam mê dục vọng danh
lợi mà người thế gian cho là quý cần chiếm đoạt
và hưởng thụ”.
Theo truyền
thuyết, ngay khi đản sanh, Thái tử Tất-Đạt-Đa đi
7 bước, có 7 đóa sen đỡ chân. Khi dừng lại trên
hoa sen thứ 7, Thái tử Tất-Đạt-Đa tay mặt chỉ
lên trời, tay trái chỉ xuống đất, có ý nghĩa là
làm tốt thì sanh lên cõi trên (thiên, nhơn,
atula), làm ác thì đọa xuống cõi dưới (địa ngục,
ngạ quỷ, súc sanh) và tuyên bố: “Thiện thượng
thiên hạ, duy ngã độc tôn”.
Trong cuộc đời
này, con người thường sống với vọng tâm, vọng
ngã, trôi lăn theo cảnh trần đối đãi thị phi,
thương ghét, thay đổi tùy duyên tốt xấu bên
ngoài, cho nên tâm luôn luôn bất an, loạn động,
phiền não, khổ đau.
Cốt tủy
của đạo Phật dạy là: con người nên biết sống với
chân tâm, chân ngã, không dính mắc, không trôi
lăn, dù cảnh trần đời vô thường, biến đổi, tâm
vẫn an nhiên tự tại. Đó chính là ý nghĩa
thâm sâu của thuyết vô ngã, hay duy ngã độc tôn.
Đức Phật dạy: “Ai
còn tham luyến tức còn ngã ái chấp đây là của
tôi, ngã mạn chấp đây là tôi, ngã kiến chấp đây
là tự ngã của tôi, thời có dao động. Ai không
tham luyến, thời không dao động. Ai không dao
động, thời được khinh an. Ai được khinh an thời
không còn chấp. Ai không còn chấp, thời không có
đến và đi. Ai không có đến và đi, thời không có
sanh diệt. Ai không còn sanh diệt, thời không có
đời này đời sau, không có giữa hai đời.
Đây là sự đoạn
tận khổ đau”. (Niết Bàn - Tương Ưng Bộ Kinh)
Chấp ngã, ham
muốn, dục vọng càng to, càng xa Niết Bàn. Đức
Phật là bậc đại từ, đại bi, đại trí, đại lực, xa
rời tất cả ác pháp, sáng suốt phá tan vô minh
phiền não, vượt qua đối đãi (nhị nguyên), đạt
được Niết Bàn tịch tịnh. Người phàm trần thường
chấp đúng sai, hơn thua, thương ghét, tốt xấu,
khen chê, thật giả, nên bị chi phối, trói buộc,
mê mờ, vô minh luân hồi sanh tử mãi, không thoát
ra được.
Cũng chính vì cái
bản ngã ràng buộc mà chúng sanh chìm nổi trong
biển khổ luân hồi. Đức Phật dạy pháp quán vô ngã,
nhìn cho thấu đáo tứ đại đều do duyên hợp thành,
chưa diệt được cái ta tự tôn tự đại, thì còn đau
khổ, còn sanh tử. Chuyển mê khai ngộ, ly khổ đắc
lạc, bước ra khỏi lục đạo là giải thoát sanh tử.
Theo "Lý duyên
khởi" thì:
- Cái nầy có, thì
cái kia có (có ham muốn ích kỷ, thì có đau khổ
tranh chấp)
- Cái nầy sanh,
thì cái kia sanh (có trói buộc tham ái, thì có
thù oán sân hận)
- Cái nầy không,
thì cái kia cũng không (không có tham dục, không
có ưu bi khổ não)
- Cái nầy diệt,
thì cái kia cũng diệt (bản ngã diệt, vô minh
sanh tử diệt).
Vô minh sanh tử
diệt, đạt cứu cánh Niết Bàn.
Đức
Phật không đến từ một cõi siêu nhiên thần bí
nào. Bản chất một con người, Ngài luôn cảm nhận
được một cách trọn vẹn nỗi thống khổ của đời
người, từ lúc sanh ra, già, bịnh và chết.
Sau khi chứng quả
Vô Thượng Bồ Đề, Đức Phật lưu lại thế gian
thuyết pháp và giáo hóa cho tất cả chúng sanh
bằng tâm từ bi bình đẳng tuyệt đối, chỉ rõ con
đường tu để đạt đến Niết Bàn tịnh lạc. Đức Phật
tuyên bố: “Ta là Phật đã thành, chúng sanh là
Phật sẽ thành”.
…Phiền não biết,
phiền não đoạn.
Tham sân biết,
tham sân dứt.
Vui buồn biết,
buồn vui dừng.
Thiện ác biết,
thiện ác bặt.
Từng sát na biết,
còn gì dính mắc.
Tự tại vĩnh hằng.
Trời xanh mây
trắng bay.
Thích Nữ Chân
Liễu
|
