Lịch sử là một vở kịch mà trong đó các diễn viên
luôn thay đổi và trình diễn không ngừng. Trên
sân khấu đó, cái nhìn của người thưởng ngoạn -
cũng là diễn viên - được nhận diện khác biệt
giữa Tây phương và Đông phương.
SÂN KHẤU LỊCH SỬ
HUỆ TRÂN
Người
Tây phương quan niệm trái đất là trung tâm của
lịch sử, là sân khấu của vũ trụ, nơi đó, những
diễn viên là con người do Thượng đế tạo thành.
Mọi nhân vật và diễn biến của vở kịch trường
thiên bất tận này đều do ý muốn của Thượng đế.
Thượng đế là ai? Thượng đế ở đâu? …không ai biết.
Nhưng đức tin của người Tây phương về một Đấng
Toàn Năng nào đó, rất mạnh mẽ. Đấng toàn năng vô
hình họ đặt tên là Thượng Đế đó, phải có! Chắc
chắn phải có mới tạo ra trái đất muôn người,
muôn loài này.
Khi
Thượng đế tạo ra cái gì thì chẳng phải vô tình
mà là có chủ ý; nên dù vai trò trên sân khấu này
là hạnh phúc hay đau khổ, là cao sang hay nghèo
hèn, các diễn viên thường chấp nhận như một sự
tuân theo ý Thượng đế vậy!
Nhưng
không, quan niệm của người Đông phương thì khác…
Người
Đông phương không hề thấy có ai đó là Thượng đế
đạo diễn; Và sân khấu lịch sử này không có lúc
bắt đầu, cũng không có điểm kết thúc. Vì ở đó,
không gian và thời gian chỉ là sản phẩm tạo tác
từ TÂM.
Đó là
đại cương một phần bài giảng trong một ngày quán
niệm ở Xóm Mới do Thầy tôi đưa ra…
Những
ý tưởng mới mẻ này khiến tôi phấn khởi giở lại
những trang kinh mà tôi thường tụng đọc.
…Kinh
Kim Cang nói, mỗi hạt cát bên bờ sông Hằng lại
là một sông Hằng, và kinh Hoa Nghiêm còn nói
rộng hơn, là nếu đem bóp nát thế giới này thành
bụi thì mỗi hạt bụi đó lại là một thế giới, và
trong những thế giới đó không phải chỉ có loài
người mà còn có mọi loài khác nữa.
Những
lời tuyên giảng này không còn hoang tưởng, mơ hồ,
khi văn minh nhân loại càng lúc càng khám phá ra
những hành tinh mà trước đây không ai có thể tin
là có.
Với
kỹ thuật tân tiến, sự tìm kiếm không ngừng đưa
tới những thành quả bất ngờ. Con người trên trái
đất đang chứng minh còn nhiều thế giới khác mà
với cái nhìn hạn hẹp khi xưa chưa thấy được. Sự
giao lưu giữa cái thấy về con người và vũ trụ
của hai nền văn hóa Đông, Tây đang tiến dần đến
lời Đức Phật từng chỉ dạy cách nay trên hai mươi
lăm thế kỷ, là ngoài cõi Ta-Bà còn có tam thiên
đại thiên thế giới khác nữa.
Cùng
trên một sân khấu lịch sử, vai trò của mỗi diễn
viên Đông và Tây cũng được nhận diện khá khác
nhau. Người Đông phương nói chung, và người Phật
tử nói riêng, được nhìn thấy những cánh cửa mở
rộng, thực tế, có thể quán sát và cảm nhận trước
khi vai trò này được chuyển sang vai trò khác.
Trên sân khấu lịch sử đó, người Đông phương
không hề thấy có ai là Thượng đế tham dự vào, mà
chỉ do nghiệp tạo ra. Nghiệp khởi từ Ý Nghiệp,
tức là Tâm.
Tâm
như một họa sỹ tự chọn màu sắc, tự vẽ và hoàn
thành những họa phẩm theo ý mình. Ý-nghiệp đều
do Tư-duy rồi hình thành Khẩu-nghiệp (lời nói)
và Thân-nghiệp (hành động). Quán chiếu sâu thêm
thì Tư bắt đầu từ cái Thấy. Thấy sai đã là
Nghiệp chứ không chờ tới Tư mới tạo nghiệp vì
cái Thấy này sẽ rơi vào tàng thức Alaya, được
sắp xếp là thức thứ tám trong Duy Thức Học, chứ
không mất đi đâu cả.
Nếu
ta không kịp chánh niệm mà chuyển hóa thì cái
Thấy Sai này sẽ nằm trong kho chứa đó, phục
kích, chờ cơ hội là phát khởi ngay thành ác
nghiệp! Cái thấy này lại tùy đối tượng, như cá
thấy nước là nhà, người thấy nước là sông suối,
chư Thiên thấy nước là thủy tinh, quỷ đói thấy
nước là máu .v.v. Chính cái thấy này của ta mà
thực tại sẽ là thiên đường hay địa ngục.
Lãnh
tụ Đức Quốc Xã thời xưa thấy người Do Thái là gì
mà đẩy hơn sáu triệu người vào lò hơi ngạt? Nếu
lãnh tụ thời đó là một Phật tử thì chắc chắn
thảm kịch kinh hoàng đó không bao giờ xảy ra, và
biết đâu trong số sáu triệu người năm xưa không
bị thảm sát đó, có người đã là Chúa Cứu Thế, là
Phật Độ Đời?
Sống
để cống hiến hoa trái, hạnh phúc cho đời là ước
muốn của mọi người, nhưng do cái thấy khác nhau
mà nơi này thiên đàng, nơi kia địa ngục.
Cũng
trên sân khấu lịch sử đó, những diễn viên Tây
phương tin ở sự sắp đặt của Thượng đế, là họ chỉ
có hai con đường, khi vai trò của họ chấm dứt.
Đó là, thiện thì lên thiên đàng và ác thì xuống
địa ngục. Khi đã về nơi nào rồi thì vĩnh viễn ở
đó, không có cơ hội thay đổi nữa.
….Những diễn viên phương Đông có nhiều chọn lựa
hơn: Thiện nghiệp hay ác nghiệp đều do tâm tạo
chứ không Thượng đế nào chỉ đạo việc này cả, nên
khi chuông điểm Ngày Về, nghiệp nào nặng hơn sẽ
dẫn ta đi.
Thiện
nghiệp cũng sẽ về cõi trên, cõi tịnh; ác nghiệp
cũng xuống địa ngục, nhưng khác là, lên cõi trên
mà không tiếp tục tu tập, hưởng hết phước cũng
xuống cõi dưới. Ngược lại, kẻ ở cõi dưới mà biết
sám hối, chuyển hóa thì khi hội đủ phước sẽ sinh
lên cõi trên.
Cái
nhìn của người Đông phương đặt trách nhiệm vào
mỗi chủ thể vì Đường Đi, Lối Về do chính tâm của
mỗi chủ thể tạo tác ra. Lỡ tạo bất-thiện-nghiệp
mà tỉnh giác kịp, chuyển hóa thành thiện-nghiệp
thì từ cõi này ta lại sang được cõi kia; có
nghĩa là ta có thể dong chơi khắp cõi, tùy trí
tuệ hay vô minh của tâm.
Điểm
cốt lõi căn bản này chính là ánh sáng
Vô-Lượng-Quang giúp người Phật tử hướng thượng,
có lầm đường lạc lối mà cơ may gặp thiện-tri-
thức nhắc nhở thì cũng biết vội vã sám hối quay
về.
Chìa
khóa sẵn trong tay mỗi chủ thể. Mở cánh cửa nào
là do chính ta nhận dạng giá trị của cánh cửa đó.
Bên
cạnh khả năng tự quán chiếu, người Phật tử còn
may mắn được nghe lời Đức Thế Tôn xác quyết rằng:
“Ta là Phật đã thành. Chúng sinh là Phật sẽ
thành.”
Chúng
sinh mà Đức Phật nói, chẳng phải riêng loài
người mà là mọi loài. Ma-Ba-Tuần ở cõi trời Lục
Dục là nơi cao quý, không biết tu tâm cũng đọa
địa ngục; trong khi Rồng là loài súc sinh mà lên
được đạo tràng vì chí tâm cầu nghe pháp, ngộ
được đạo Bồ Đề.
Bông
Sen cũng là chúng sinh.
Bông
Sen có là Phật sẽ thành không?
Có
chứ.
Một
Bông Sen tươi mát, thảnh thơi, đang tỏa hương
thanh khiết đã là một vị Phật rồi.
Vì
Bông Sen đó giúp ai chiêm ngưỡng phút giây toàn
bích, toàn thiện của đóa hoa mãn khai, tâm kẻ ấy
sẽ an lạc, thanh tịnh, ngát thơm và đẹp đẽ như
Tâm Phật.
HUỆ
TRÂN
|