BÙI GIÁNG & TRÒ CHƠI BÁN
DÙI
LÊ BÍCH SƠN
Năm nào cũng vậy,
mùa Đông về hắn thường hay nghe ngóng tin tức
quê nhà. Bão lụt gần như đã trở thành “người
bạn đồng hành” năm nào cũng “ghé thăm”
giãi đất miền Trung. Riết rồi tạo nên trong hắn
một thói quen hết sức…vô duyên: “… chờ tin
bão lụt”.
Dạo này tin tức
thiên tai ít nghe hơn trước, thay vào các chương
trình radio Việt ngữ người ta thi nhau “bình
loạn” chuyện bầu cử tổng thống Hoa Kỳ. Đôi
khi rỉ rả một vài câu chuyện văn chương…
Bẵn đi một thời
gian khá dài, cái tên Bùi Giáng gần như đã xoá
sạch trong bộ nhớ của hắn; hôm nay lại hiện về.
Người ta thay nhau ca ngợi Bùi Giáng là cây bút
lớn, là thiên tài văn chương, nhà thơ cuối cùng
thế kỷ 20, là…

chân
dung nhà thơ BÙI GIÁNG
Khác với những gì
người ta nói về Bùi Giáng, cái tên Bùi Giáng đến
với hắn bằng tất cả những cảm giác rùng rợn và
lo sợ… mỗi khi phạm phải một sai lầm. Bùi Giáng
trong hắn đích thực là “Ông Ba Bị”, nhân
vật đen đủi, gớm ghiếc với chiếc bị lớn trong
tay chuyên bắt con nít bỏ bao, trong những câu
chuyện răn đe của người lớn…
Năm bảy, tám tuổi
gì đó, lần đầu tiên hắn “diện kiến” Bùi
Giáng trong một lần tan học. Bùi Giáng mặc áo
quần rách tả tơi, gầy đen, tay cầm một cây gậy
quấn vải có cột vài chai lọ trên đó, và dĩ nhiên
không cầm chiếc bị nào để bắt cóc con nít…
Ông Ba Bị Bùi Giáng hiền hơn những gì hắn nghe
người ta kể!
…Sau đó, hắn tham
gia cùng lũ trẻ trong vùng “chơi trò Bùi
Giáng”. Trò chơi vừa thích thú, vừa lo âu sợ
hãi lạ lùng. Bọn trẻ thi nhau tìm đến gần Ông
rồi bất chợt hô to: “Bùi Giáng…bán dùi, Bùi
Giáng…bán dùi…” rồi xô nhau mà chạy… Không
biết Ông có đuổi theo phía sau hay không, nhưng
“chơi trò Bùi Giáng” quả là một điều
thích thú của lũ trẻ ngày đó.
Thời gian sau,
bọn trẻ không còn thấy hình bóng Bùi
Giáng nữa. Đoạn đường từ cầu Diêu Trì đến Ngã Ba
Phú Tài vắng bóng Ông. Người ta thay nhau truyền
những “bản tin”, đại loại như: “Bùi
Giáng do C.I.A cài lại, và đã được “bốc” đi Mỹ
tháng trước…”, hoặc “Bùi Giáng đã được
một nhóm người vượt biên “tóm cổ” lên một chiếc
tàu ra đi từ cảng Quy Nhơn…để thông dịch”;
.v.v. Nói chung, Bùi Giáng đã rời khỏi Quy Nhơn
để… đi Mỹ.
Năm hắn khăn gói
vào Sài Gòn thi đại học, tờ lịch treo tường
trong phòng Thầy hắn có ghi hàng chữ:
“Ta vẫn tưởng đầu
đường thương xó chợ,
… Ai đâu ngờ xó
chợ cũng…chơi nhau…”
Hắn bật cười. Ý
thơ ngộ nghĩnh thiệt, nhưng suy gẫm kỹ quả là
chí lý. Hỏi ra mới biết thơ Bùi Giáng.
Những ngày sau đó,
hắn tìm ra một sự thật: Bùi Giáng… không đi Mỹ
như người ta đã “thổi tin đồn”. Bùi Giáng
vẫn còn sống và sống rất mãnh liệt ngay trên
mảnh đất Sài Gòn đầy náo nhiệt. Thỉnh thoảng,
hắn nhìn thấy Bùi Giáng "làm cảnh sát giao thông"
giữa cầu Trương Minh Giảng; có lúc Ông trú mưa
dưới mái hiên Trung Tâm Ngoại Ngữ Đại Học Sư
Phạm (Đại Học Vạn Hạnh trước 1975); đôi khi Ông
đến thăm chư Tăng ni và các Thiền viện trong
những câu chuyện kể của quý Thầy…
Bùi Giáng bụi bặm,
gầy gò, nghêu ngao, tự tại giữa đất Sài Gòn!
Sài Gòn những năm
cuối thập kỷ 1990, thỉnh thoảng diễn ra một vài
“sự kiện báo chí” được ghi nhận “cầu vượt cung”…
Câu chuyện về cái
chết của diễn viên Lê Công Tuấn Anh đã khiến giá
báo tăng gấp ba bốn lần nhưng vẫn “hiếm hàng”;
nhiều người còn “sáng kiến” photocopy
những phóng sự điều tra, bản tin liên quan (từ những tờ báo in ra
giấy A4) “phát hành” “đáp ứng nhu cầu độc giả”;
sinh viên thức dậy thật sớm đến các điểm phát
hành mua cho được tờ báo mới để đem vào lớp thay
nhau “bình loạn”…
Tin Bùi Giáng ra
đi lại một lần nữa “chấn động” giới cầm
bút. Lần này người ta không những chạy đi tìm
mua các tờ báo in, mà gần như hiệu sách nào cũng
được khách hàng hỏi: “Ở đây có thơ Bùi Giáng?”.
Tin, tuỳ bút, phóng sự, truyện tự kể, bình luận,
sách và thư pháp “Bùi Giáng” được người
ta thi nhau phát hành, bày bán… Người ta thay
nhau kể công, viết lách, phô trương trên những
trang viết về những mối “thâm tình” cùng
Bùi Giáng… khi nhục thân Ông được đưa từ Chùa
Vĩnh Nghiêm đến nghĩa trang Gò Dưa - Thủ Đức; và
mộ phần Ông chưa xanh cỏ…
Hắn cũng tìm
riêng cho mình một bộ sưu tập Bùi Giáng nho nhỏ.
Những lúc rảnh rổi, hắn vừa đọc, vừa giận, vừa
thích thú, vừa chua xót… rồi lầm bầm một mình:
“Ước gì
một phần nhỏ lợi tức thu được từ những cuốn
sách, tờ báo này… đủ để cho Bùi Giáng một bữa
no, một manh áo mới!”
Mà cũng ngộ thiệt,
Bùi Giáng - một người mà người ta cho là
“bệnh tâm thần” - có đòi gì đâu? Ông tự tại
rong chơi đến “đã đời”… không một xu dính
túi.
“…Sài Gòn Chợ Lớn
rong chơi,
Đi lên, đi xuống
đã đời du côn…”
(Bùi Giáng)
Xét cho cùng Ông chẳng hề "du côn" chút nào!
Phần "du côn" Ông đã "khiêm tốn" "nhường lại" kẻ
khác...
Bùi Giáng vào cõi
vô tận một ngày mùa Đông năm 1998, Sài Gòn lất
phất những hạt mưa buồn. Mười năm sau đó, ở một
nơi xa xăm, âm thầm thắp nén hương vọng hướng về Ông,
hắn lặng lẽ cúi đầu tạ lỗi “trò chơi mất dạy…
bán dùi” ngày xưa.
Với hắn, Bùi
Giáng tuy rách nát, gầy gò thân xác nhưng tâm
hồn của Ông trong sạch, mãnh liệt vô cùng!
LÊ BÍCH SƠN
Miền Đông Hoa Kỳ tháng 10
năm 2008

mộ
phần Thi sĩ Bùi Giáng tại nghĩa trang Gò Dưa -
Thủ Đức
|