SỬA SOẠN BỮA ĂN

Nguyên tác: Bernard Glassman

Việt dịch: Thu Linh

Bernard Glassman, Viện trưởng của Cộng đồng Thiền ở New York, và Trung tâm Thiền ở Los Angeles. Tốt nghiệp tiến sĩ Toán ứng dụng, ông là kỹ sư không gian, cho hãng McDonnell-Douglas, trong chương trình gửi người lên Mars những năm 1970.

Khi tôi bắt đầu học Thiền, thầy tôi cho tôi một công án, một câu hỏi Thiền, để trả lời: “Làm sao đi xa hơn đầu ngọn cờ một trăm thước?”. Ta không thể dùng lý trí để trả lời công án này hay bất cứ câu hỏi Thiền nào một cách logic. Ta có thể quán chiếu một thời gian dài, để thưa với thầy: “Câu trả lời là phải sống trọn vẹn”.

Bắt đầu như thế là tốt. Nhưng đó chỉ là phần lý trí, logic của câu trả lời. Ta còn phải đi xa hơn thế. Ta còn phải thể hiện câu trả lời. Ta còn phải thực tế hóa câu trả lời. Phải chứng tỏ cho Thiền sư thấy bạn đã sống trọn vẹn trong giây phút này bằng cách nào. Phải áp dụng câu trả lời vào chính cuộc sống của ta trong các liên hệ hàng ngày, ở chợ, chốn công sở, văn phòng làm việc cũng như trong các chùa, thiền đường. Khi chúng ta sống trọn vẹn, cuộc sống của chúng ta trở thực hành cái mà mà trong Thiền người ta gọi là một “bữa ăn hoàn hảo”. Chúng ta sửa soạn cho bữa ăn hoàn hảo này bằng các vật liệu có sẵn để nấu các món ngon nhất trong khả năng của mình và dọn ra mời khách.

Phần lớn các Phật tử tìm đến, cầu học khả năng của tôi là một giảng sư Thiền, vì họ cảm thấy có cái gì đó thiếu sót trong cuộc đời. Hay có thể nói rằng phần lớn người ta tìm đến Thiền vì họ thiếu, đói khát một cái gì đó. Có thể họ thành công trong kinh doanh nhưng cảm thấy rằng họ đã bỏ qua những khía cạnh tâm linh sâu xa hơn của cuộc đời. Những người này tìm đến Thiền để tìm ý nghĩa trong cuộc sống. Lại có người quá chú trọng đến đời sống tâm linh đến nỗi họ quên sống. Những người này tìm đến Thiền để “lập lại cân bằng trong đời sống”. Có người tìm đến Thiền vì lý do sức khỏe. Họ thấy rằng các tư thế ngồi và cách thở khi tọa Thiền rất hữu ích. Thí dụ, thường xuyên tập luyện thiền giảm huyết áp và làm sự tuần hoàn tốt hơn. Người khác đến với Thiền để tu sửa mình. Họ đến với Thiền vì muốn làm được cái gì đó hay trở nên một người “tốt” hơn.

Cuối cùng, dĩ nhiên, là có người thực tập thiền vì những lý do tâm linh. Những người này muốn đạt được “ngộ”. Để họ có thể nhìn được chính mình không bằng con mắt thường mà bằng tất cả thân tâm. Tất cả mọi lý do đều xác đáng. Thiền có thể giúp ta tìm lại thăng bằng trong cuộc sống. Thiền giúp cho sức khoẻ ta tốt hơn. Sự thực tập thiền không thể giải quyết mọi xung đột, nhưng nó giúp cho ta có thể nhìn vấn đề dưới nhiều khía cạnh. Tham thiền đem lại bình an trong ta, nên khi những bất ngờ trong cuộc sống xô ngã ta, ta có thể đứng dậy và lấy lại thăng bằng nhanh hơn.

Sự thực tập Thiền còn có thể giúp ta về nhiều mặt khác nữa. Nó có thể cho ta kinh nghiệm của sự bình an trong nội tâm, nó có thể tăng thêm sức mạnh của sự chú tâm. Nó giúp ta vượt qua những định kiến và cố chấp. Nó dạy ta cách làm việc hữu hiệu hơn. Đó là những mặt lợi ích của Thiền – nhưng cũng có thể nói, đó là “các phản ứng phụ.” Ở mức độ sâu thẳm hơn, Thiền – hay bất cứ con đường tâm linh nào – còn mang đến cho ta nhiều hơn những thứ ta có thể liệt kê ra. Thiền là sự nhận thức về toàn vẹn của cuộc đời dưới mọi khía cạnh. Đó không chỉ có phần thánh thiện, phần “tinh thần” của cuộc sống; nó là tất cả. Nó là hoa, là sông, núi, suối, con phố, là những đứa trẻ không nhà. Nó là bầu trời quang đãng, là bầu trời đầy mây, hay đầy bụi bặm. Nó là cánh hoa hồng trong vườn, là cánh hoa hồng cấm trong bình, là cánh hoa hồng đã thành rác rưởi.

Thiền là cuộc sống – cuộc sống của chúng ta. Một cuộc sống không có giới hạn. Tôi đã hành thiền và tu học nhiều năm để trở thành một người đầu bếp Thiền để có thể sửa soạn bữa ăn hoàn hảo đó. Những quy luật Thiền tôi học được – quy luật của người đầu bếp Thiền – có thể áp dụng ở khắp mọi nơi. Quy luật đầu tiên là chúng ta đã có mọi thứ vật liệu mình cần. Nếu ta quan sát kỹ cuộc đời mình, ta sẽ thấy rằng ta có tất cả mọi thứ ta cần để sửa soạn bữa ăn hoàn hảo đó. Bất cứ lúc nào, ta chỉ cần lấy những thứ vật liệu ta đang có để nấu những món ngon nhất. Không cần biết ta có ít hay nhiều. Người bắt đầu học Thiền chỉ cần nhìn lại xem mình đã có những gì và bắt đầu từ đó.

         (Trích dịch từ: Preparing The Meal, Harmony Books)